Handschrift

Orationes synodales

M.ch.q.24

Titel

Orationes synodales

Digitalisiert von

Universitätsbibliothek Würzburg

Online seit

31.03.2021

Erweiterte Metadaten

Die in die ersten Hälfte des 16. Jahrhunderts in Ostfranken entstandene Handschrift stammt aus dem Besitz von Lorenz Truchseß von Pommersfelden und enthält diverse Reden aus klerikalem Umfeld. Der Handschrift vorgebunden sind neun Drucke mit Reden des Fridericus Nausea, Johannes Fabri, Johannes Meletius, Franciscus Sperulus, Engelhard Funk und Laevinus Goethals aus den Jahren 1526 bis 1531.

Titel

Orationes synodales

Umfang

120 Blatt
Faszikel: 10

Kurzbeschreibung

Die in die ersten Hälfte des 16. Jahrhunderts in Ostfranken entstandene Handschrift stammt aus dem Besitz von Lorenz Truchseß von Pommersfelden und enthält diverse Reden aus klerikalem Umfeld. Der Handschrift vorgebunden sind neun Drucke mit Reden des Fridericus Nausea, Johannes Fabri, Johannes Meletius, Franciscus Sperulus, Engelhard Funk und Laevinus Goethals aus den Jahren 1526 bis 1531.

Provenienz

Dombibliothek Würzburg

Besitzer

Universitätsbibliothek Würzburg
Vorbesitzer: Lorenz Truchsess von Pommersfelden

Identifikator

M.ch.q.24
Thurn 3,2, S. 88
DOI: 10.48651/franconica-6578649288867

Digitalisiert von

Universitätsbibliothek Würzburg
Ausführliche Beschreibung

Geschichte

Provenienz
Dombibliothek Würzburg

Buchmalerei

  1. Abschnitt
    • Abschnitt
      • Abschnitt
        • Abschnitt
          • Abschnitt
            • Abschnitt
              • Abschnitt
                • Abschnitt
                  • Abschnitt
                    • Abschnitt

                      Einband

                      Allgemeine Angaben
                      Pergament über Pappe, 1984 restauriert unter Verwendung der originalen Decke. Titel handschriftlich auf dem Vorderdeckel. Titel- und Signaturschild auf dem Rücken.
                      Begleitmaterial
                      Der Handschrift vorgebunden sind eine Reihe von Drucken mit Reden des Fridericus Nausea, Johannes Fabri, Johannes Meletius, Franciscus Sperulus, aus den Jahren 1526—1531 (vgl. einzelne Faszikel).

                      Kodikologie

                      Beschreibstoff
                      Material: Papier
                      1. Abschnitt
                        Beschreibstoff
                        Material: Papier
                        Lagenformel: V(10)
                        Watermark
                        • Ochsenkopf
                        Foliierung:
                        Mehrere Bleistiftfoliierungen
                        Layout
                        Schriftraum: 155 x 104 mm
                        Spaltenzahl: einspaltig
                        Zeilenzahl: 22 Zeilen
                        Schrift
                        • Humanistenschrift
                      2. Abschnitt
                        Beschreibstoff
                        Material: Papier
                        Lagenformel: 3 II(22) + V(32) + IV(39, da 1 Blatt entfernt) + VI(51) + II(55) + IV(63) + VII(76, da 3. Blatt entfernt) + V(86) + IV(94) + V(104) + VII(117, da letztes Blatt entfernt)+ II(120, da letztes Blatt auf Umschlag aufgeklebt).
                        Watermark
                        • Ochsenkopf
                        • Krone
                        • L
                        • Bär
                        • Ochsenkopf
                        • Krone
                        • Wappen mit 3 Lilien
                        • P
                        Foliierung:
                        mehrere abweichende Bleistiftfoliierungen
                        Schrift
                        • Humanistenschrift

                      Inhalt

                      1. Abschnitt: 1r - 19v: De reformanda ecclesia
                        • 1r - 19v: Nausea, Friedrich: De reformanda ecclesia
                      2. Abschnitt: 1r - 4v: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                        • 1r - 4v: Nausea, Friedrich: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                      3. Abschnitt: 1r - 12v: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                        • 1r - 12v: Nausea, Friedrich: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                      4. Abschnitt: 1r - 6r: De precipuo huius Anni post Christum natum MDXXVIII Apud Moguntiam terre Motu Responsum
                        • 1r - 6r: Nausea, Friedrich: De precipuo huius Anni post Christum natum MDXXVIII Apud Moguntiam terre Motu Responsum
                      5. Abschnitt: 1r - 12r: Oratio funebris in Illust. D.D. Margarethae, Archiducissae Austriae, Ducissae Burgundiae... exequiis ... habita Coloniae Agrip.
                        • 1r - 12r: Fabri, Johann: Oratio funebris in Illust. D.D. Margarethae, Archiducissae Austriae, Ducissae Burgundiae... exequiis ... habita Coloniae Agrip.
                      6. Abschnitt: 1r - 8r: Tragica elegia ad Italiam et Galliam infelices
                        • 1r - 8r: Meletius, Johannes: Tragica elegia ad Italiam et Galliam infelices
                      7. Abschnitt: 1r - 4v: Oratio pro inita pace inter augustissimum Caesarem Carolum et Franciscum, Regem Christianiss.
                        • 1r - 4v: Speroli, Francesco: Oratio pro inita pace inter augustissimum Caesarem Carolum et Franciscum, Regem Christianiss.
                      8. Abschnitt: 1r - 10v: Ratio ad clerum herbipolensem 1509
                        • 1r: Titelblatt
                        • 2r - 9v: Funck, Engelhard: Ratio ad clerum herbipolensem 1509Engelhardi Funck decretorum doctoris decani ecclesie S. Johannis Novimonasterii; et assessoris Herbipoli in petitione duplicis decime ratio ad clerum Herbipolensem anno domini quinquagesimo nono habita foeliciter incipit. Solent plerique omnes, qui ad dicendum surgunt, beate presul et nos... - ... durate et vosmet rebus servate secundis. dixi
                        • 10r: Funck, EngelhardEiusdem Engelhardi Funck ad orationem suam Tetrastichon. Molliter et tuta poteras latitare sub umbra... - ... 0 quantus de te stulta cachinnus erit
                        • 10v
                      9. Abschnitt: 1r - 11r: Pro Religione Christiana res gestae in Comitijs Augustae Vindelicoru[m] habitis : Anno D[omi]ni M.D.XXX.
                        • 1r - 11r: Goethals, Laevinus: Pro Religione Christiana res gestae in Comitijs Augustae Vindelicoru[m] habitis : Anno D[omi]ni M.D.XXX.
                      10. Abschnitt: 1r - 99v: Orationes synodales
                        • 1r - 3v
                        • 4r - 10v: Oratio synodalis dicenda Mercurii post decollationem sancti Johannis anno etc. 29Credo ego, reverendissimi patres, plerosque mirari, quid sit, quod cum fere consuetudo obtineat... - ... mortibus partum atque amplificatum successoribus tradere. dixi. propositum erat
                        • 11r - 13v
                        • 14r - 17v: Dichtungen gewidmet Lorenz Truchsess von Pommersfelden
                          • 14r - 16r: Stirpis Bomersfeldensium ut nobilis ita inter Germanos vetustissime pro domino Laurentio Truchses sancte Moguntine ecclesie decani in captivitate indigne detento elegiaNobile stema pio Bomersfeldense dolore... - ... qui merito dignus nomine Philareti
                          • 16v: Truchsess von Pommersfelden, Lorenz: Execratio des Lorenz Truchsess auf seine Gefangenschaft in 8 DistichenConqueror ad superos Bomersfeldana propago... - ... Hic laurea mercedis perpetis ampla dabit
                          • 17r: Summarium huius continens numerum anni scilicet 1528 und Aliud sine numero anni
                          • 17v: Titel zu den vorangegangenen Gedichten.
                          • 18r - 19v
                        • 20r - 25v: Egloffstein, Leonhard von: Oratio in consecracioneOratio in consecracione reverendissimi in Christo patris et domini domini Viti Episcopi Babenbergensis Habita venerabili et eximio viro domino Leonhardo de Egloffstein utriusque iuris doctore canonico et scolastico Babenbergensi presentibus illustri et reverendissimo dominis Frederico Saxonum duce sacri Romani imperii electore et Gabriele Eystettensi presule necnon Babenbergensibus ac Eystettensibus suffraganeis etc. Ego sum pastor bonus
                          hand dubie accepturus. dixi. habita Babenberge 18. Julii anno salutis 1501

                          Literatur:
                          Literatur: F. Bittner, Leonhard von Egloffstein, in: 107. Bericht des Historischen Vereins von Bamberg, 1971, S. 83.
                        • 26r - 32r: Euticus, Henricus: Oratio habita in consecratione rev. in Christo patris ac domini Georgii episcopi Babenbergensis 29.9.1504
                          Literatur:
                          Druck: Bamberg, J. Pfeyl 1504. Vgl. F. Geldner, Die Buchdruckerkunst im alten Bamberg 1458/59 bis 1519, Bamberg 1964, S. 95, Nr. 73.
                          • 26rDomino Frederico de Redwicz ecclesie Babenbergensis canonico Henricus Kratwoll alias Euticus iunior 11. felicitatem
                            Non sum nescius... - ... formidabo. vale.
                          • 26v - 31r: Oracio Henrici Kratwols Eutici iunioris 11. licen. habita in consecracione reverendissimi in Christo patris ac domini domini Georgii episcopi BabenbergensisEcce constitui te super gentes... - ... gaudere possimus in lumine tuo. dixi.
                            Babenberge in kl. Octobris anno salutis MDIIII
                          • 31v - 32r: Eiusdem Henrici Kratwohls Eutici junioris 11. licen. Oracio ad deum patremSumme pater celi... - ... cognoscere causas
                          • 32r: Alia oracio eiusdem ad beatissimam dei genitricemSancta dei... - ... valeamus
                        • 32v - 34v
                        • 35r - 42r: Pareneticus sermo de vita sacerdotaliNon ignorabam, reverendi patres et domini prestantissimi hunc amplissimum cetum dignum esse oracione non vulgari... - ... inflammet ac provehat, ut ipsi sit honor et gloria in secula seculorum. amen.
                          anno 1529 in synodo post dominicam Exaudi habita feria quarta que fuit 12. Maii
                        • 42v - 43v
                        • 44r - 99v: Holtmann, Guilielmus: Orationes
                          • 44r - 54v: Ad clerum Moguntinum habita anno 1530 in sacrosancta synodo 4ta feria Post Johannis decollationisSocrates ille, reverendi patres, ac domini prestantissimi, et post eum discipulus ipsius Isocrates... - ... absolvat per Christum
                            habita est anno 1530 feria 4ta post decolationis Johannis in synodo Moguntinensi a m. Guilielmo Holtman Westphalo
                          • 55r - 55v
                          • 56r - 62r: Holtmann, Guilielmus: OratioOratio Magistri Wilhelmi Westphali habita in synodo sacra Maguntie 4ta post Exaudi anno MDXXXI
                            Sepe ego, p[atres], mecum cogitare soleo,quid sit illud... - ... reperiamur, cui gloria
                          • 62v - 66v
                          • 67r - 71vParanda via domini recte faciende semite eius... - ... in secula seculorum. amen
                            4ta post. Exaudi anno 1522.
                          • 72r - 74v
                          • 75r - 83vSi Xenophon Socraticus ille, viri spectatissimi gravissimique, ob absolutam dicendi... - ... quod nobis donet, qui est in secula benedictus...
                          • 84r - 98r: Oratio synodalis habita Moguncie die Mercurii post decollacionis Johannis anno 1531. S. M. T. Cicero N. initio dicendi ita perturbari solebat
                          • 98v - 99v

                      Metadaten

                      Titel

                      Orationes synodales

                      Umfang

                      120 Blatt
                      Faszikel: 10

                      Kurzbeschreibung

                      Die in die ersten Hälfte des 16. Jahrhunderts in Ostfranken entstandene Handschrift stammt aus dem Besitz von Lorenz Truchseß von Pommersfelden und enthält diverse Reden aus klerikalem Umfeld. Der Handschrift vorgebunden sind neun Drucke mit Reden des Fridericus Nausea, Johannes Fabri, Johannes Meletius, Franciscus Sperulus, Engelhard Funk und Laevinus Goethals aus den Jahren 1526 bis 1531.

                      Provenienz

                      Dombibliothek Würzburg

                      Besitzer

                      Universitätsbibliothek Würzburg
                      Vorbesitzer: Lorenz Truchsess von Pommersfelden

                      Identifikator

                      M.ch.q.24
                      Thurn 3,2, S. 88
                      DOI: 10.48651/franconica-6578649288867

                      Digitalisiert von

                      Universitätsbibliothek Würzburg
                      Ausführliche Beschreibung

                      Geschichte

                      Provenienz
                      Dombibliothek Würzburg

                      Buchmalerei

                      1. Abschnitt
                        • Abschnitt
                          • Abschnitt
                            • Abschnitt
                              • Abschnitt
                                • Abschnitt
                                  • Abschnitt
                                    • Abschnitt
                                      • Abschnitt
                                        • Abschnitt

                                          Einband

                                          Allgemeine Angaben
                                          Pergament über Pappe, 1984 restauriert unter Verwendung der originalen Decke. Titel handschriftlich auf dem Vorderdeckel. Titel- und Signaturschild auf dem Rücken.
                                          Begleitmaterial
                                          Der Handschrift vorgebunden sind eine Reihe von Drucken mit Reden des Fridericus Nausea, Johannes Fabri, Johannes Meletius, Franciscus Sperulus, aus den Jahren 1526—1531 (vgl. einzelne Faszikel).

                                          Kodikologie

                                          Beschreibstoff
                                          Material: Papier
                                          1. Abschnitt
                                            Beschreibstoff
                                            Material: Papier
                                            Lagenformel: V(10)
                                            Watermark
                                            • Ochsenkopf
                                            Foliierung:
                                            Mehrere Bleistiftfoliierungen
                                            Layout
                                            Schriftraum: 155 x 104 mm
                                            Spaltenzahl: einspaltig
                                            Zeilenzahl: 22 Zeilen
                                            Schrift
                                            • Humanistenschrift
                                          2. Abschnitt
                                            Beschreibstoff
                                            Material: Papier
                                            Lagenformel: 3 II(22) + V(32) + IV(39, da 1 Blatt entfernt) + VI(51) + II(55) + IV(63) + VII(76, da 3. Blatt entfernt) + V(86) + IV(94) + V(104) + VII(117, da letztes Blatt entfernt)+ II(120, da letztes Blatt auf Umschlag aufgeklebt).
                                            Watermark
                                            • Ochsenkopf
                                            • Krone
                                            • L
                                            • Bär
                                            • Ochsenkopf
                                            • Krone
                                            • Wappen mit 3 Lilien
                                            • P
                                            Foliierung:
                                            mehrere abweichende Bleistiftfoliierungen
                                            Schrift
                                            • Humanistenschrift

                                          Inhalt

                                          1. Abschnitt: 1r - 19v: De reformanda ecclesia
                                            • 1r - 19v: Nausea, Friedrich: De reformanda ecclesia
                                          2. Abschnitt: 1r - 4v: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                                            • 1r - 4v: Nausea, Friedrich: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                                          3. Abschnitt: 1r - 12v: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                                            • 1r - 12v: Nausea, Friedrich: Blancicampiani Inclytae ecclesiae Moguntinae diuini uerbi concionatoris in annum Iubileum oratio Epainetikē
                                          4. Abschnitt: 1r - 6r: De precipuo huius Anni post Christum natum MDXXVIII Apud Moguntiam terre Motu Responsum
                                            • 1r - 6r: Nausea, Friedrich: De precipuo huius Anni post Christum natum MDXXVIII Apud Moguntiam terre Motu Responsum
                                          5. Abschnitt: 1r - 12r: Oratio funebris in Illust. D.D. Margarethae, Archiducissae Austriae, Ducissae Burgundiae... exequiis ... habita Coloniae Agrip.
                                            • 1r - 12r: Fabri, Johann: Oratio funebris in Illust. D.D. Margarethae, Archiducissae Austriae, Ducissae Burgundiae... exequiis ... habita Coloniae Agrip.
                                          6. Abschnitt: 1r - 8r: Tragica elegia ad Italiam et Galliam infelices
                                            • 1r - 8r: Meletius, Johannes: Tragica elegia ad Italiam et Galliam infelices
                                          7. Abschnitt: 1r - 4v: Oratio pro inita pace inter augustissimum Caesarem Carolum et Franciscum, Regem Christianiss.
                                            • 1r - 4v: Speroli, Francesco: Oratio pro inita pace inter augustissimum Caesarem Carolum et Franciscum, Regem Christianiss.
                                          8. Abschnitt: 1r - 10v: Ratio ad clerum herbipolensem 1509
                                            • 1r: Titelblatt
                                            • 2r - 9v: Funck, Engelhard: Ratio ad clerum herbipolensem 1509Engelhardi Funck decretorum doctoris decani ecclesie S. Johannis Novimonasterii; et assessoris Herbipoli in petitione duplicis decime ratio ad clerum Herbipolensem anno domini quinquagesimo nono habita foeliciter incipit. Solent plerique omnes, qui ad dicendum surgunt, beate presul et nos... - ... durate et vosmet rebus servate secundis. dixi
                                            • 10r: Funck, EngelhardEiusdem Engelhardi Funck ad orationem suam Tetrastichon. Molliter et tuta poteras latitare sub umbra... - ... 0 quantus de te stulta cachinnus erit
                                            • 10v
                                          9. Abschnitt: 1r - 11r: Pro Religione Christiana res gestae in Comitijs Augustae Vindelicoru[m] habitis : Anno D[omi]ni M.D.XXX.
                                            • 1r - 11r: Goethals, Laevinus: Pro Religione Christiana res gestae in Comitijs Augustae Vindelicoru[m] habitis : Anno D[omi]ni M.D.XXX.
                                          10. Abschnitt: 1r - 99v: Orationes synodales
                                            • 1r - 3v
                                            • 4r - 10v: Oratio synodalis dicenda Mercurii post decollationem sancti Johannis anno etc. 29Credo ego, reverendissimi patres, plerosque mirari, quid sit, quod cum fere consuetudo obtineat... - ... mortibus partum atque amplificatum successoribus tradere. dixi. propositum erat
                                            • 11r - 13v
                                            • 14r - 17v: Dichtungen gewidmet Lorenz Truchsess von Pommersfelden
                                              • 14r - 16r: Stirpis Bomersfeldensium ut nobilis ita inter Germanos vetustissime pro domino Laurentio Truchses sancte Moguntine ecclesie decani in captivitate indigne detento elegiaNobile stema pio Bomersfeldense dolore... - ... qui merito dignus nomine Philareti
                                              • 16v: Truchsess von Pommersfelden, Lorenz: Execratio des Lorenz Truchsess auf seine Gefangenschaft in 8 DistichenConqueror ad superos Bomersfeldana propago... - ... Hic laurea mercedis perpetis ampla dabit
                                              • 17r: Summarium huius continens numerum anni scilicet 1528 und Aliud sine numero anni
                                              • 17v: Titel zu den vorangegangenen Gedichten.
                                              • 18r - 19v
                                            • 20r - 25v: Egloffstein, Leonhard von: Oratio in consecracioneOratio in consecracione reverendissimi in Christo patris et domini domini Viti Episcopi Babenbergensis Habita venerabili et eximio viro domino Leonhardo de Egloffstein utriusque iuris doctore canonico et scolastico Babenbergensi presentibus illustri et reverendissimo dominis Frederico Saxonum duce sacri Romani imperii electore et Gabriele Eystettensi presule necnon Babenbergensibus ac Eystettensibus suffraganeis etc. Ego sum pastor bonus
                                              hand dubie accepturus. dixi. habita Babenberge 18. Julii anno salutis 1501

                                              Literatur:
                                              Literatur: F. Bittner, Leonhard von Egloffstein, in: 107. Bericht des Historischen Vereins von Bamberg, 1971, S. 83.
                                            • 26r - 32r: Euticus, Henricus: Oratio habita in consecratione rev. in Christo patris ac domini Georgii episcopi Babenbergensis 29.9.1504
                                              Literatur:
                                              Druck: Bamberg, J. Pfeyl 1504. Vgl. F. Geldner, Die Buchdruckerkunst im alten Bamberg 1458/59 bis 1519, Bamberg 1964, S. 95, Nr. 73.
                                              • 26rDomino Frederico de Redwicz ecclesie Babenbergensis canonico Henricus Kratwoll alias Euticus iunior 11. felicitatem
                                                Non sum nescius... - ... formidabo. vale.
                                              • 26v - 31r: Oracio Henrici Kratwols Eutici iunioris 11. licen. habita in consecracione reverendissimi in Christo patris ac domini domini Georgii episcopi BabenbergensisEcce constitui te super gentes... - ... gaudere possimus in lumine tuo. dixi.
                                                Babenberge in kl. Octobris anno salutis MDIIII
                                              • 31v - 32r: Eiusdem Henrici Kratwohls Eutici junioris 11. licen. Oracio ad deum patremSumme pater celi... - ... cognoscere causas
                                              • 32r: Alia oracio eiusdem ad beatissimam dei genitricemSancta dei... - ... valeamus
                                            • 32v - 34v
                                            • 35r - 42r: Pareneticus sermo de vita sacerdotaliNon ignorabam, reverendi patres et domini prestantissimi hunc amplissimum cetum dignum esse oracione non vulgari... - ... inflammet ac provehat, ut ipsi sit honor et gloria in secula seculorum. amen.
                                              anno 1529 in synodo post dominicam Exaudi habita feria quarta que fuit 12. Maii
                                            • 42v - 43v
                                            • 44r - 99v: Holtmann, Guilielmus: Orationes
                                              • 44r - 54v: Ad clerum Moguntinum habita anno 1530 in sacrosancta synodo 4ta feria Post Johannis decollationisSocrates ille, reverendi patres, ac domini prestantissimi, et post eum discipulus ipsius Isocrates... - ... absolvat per Christum
                                                habita est anno 1530 feria 4ta post decolationis Johannis in synodo Moguntinensi a m. Guilielmo Holtman Westphalo
                                              • 55r - 55v
                                              • 56r - 62r: Holtmann, Guilielmus: OratioOratio Magistri Wilhelmi Westphali habita in synodo sacra Maguntie 4ta post Exaudi anno MDXXXI
                                                Sepe ego, p[atres], mecum cogitare soleo,quid sit illud... - ... reperiamur, cui gloria
                                              • 62v - 66v
                                              • 67r - 71vParanda via domini recte faciende semite eius... - ... in secula seculorum. amen
                                                4ta post. Exaudi anno 1522.
                                              • 72r - 74v
                                              • 75r - 83vSi Xenophon Socraticus ille, viri spectatissimi gravissimique, ob absolutam dicendi... - ... quod nobis donet, qui est in secula benedictus...
                                              • 84r - 98r: Oratio synodalis habita Moguncie die Mercurii post decollacionis Johannis anno 1531. S. M. T. Cicero N. initio dicendi ita perturbari solebat
                                              • 98v - 99v